Riool

Achter de muren van jullie huis lopen allemaal leidingen. Voor elektriciteit, aardgas, (afval)water en internet. We gebruiken deze voorzieningen de hele dag door. Leuk om met kinderen stil te staan bij hoe ze werken. Op deze pagina staan tips om dat te doen. Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen kun je de gesprekken, proefjes en uitstapjes aanpassen. Er valt in huis veel te beleven. Ga samen op zoek en verwonder je.

Op één dag gebruiken we thuis per persoon meer dan 100 liter schoon water. Om te drinken, te douchen, te wassen en het toilet door te spoelen bijvoorbeeld. Al dat water stroomt als het is gebruikt naar het riool. Dat is een enorm buizenstelsel onder de grond dat het afvalwater naar de zuiveringsinstallatie brengt. Daar maken ze het schoon, zodat het water weer de natuur in kan.

Gesprek

Thuis maken we elke dag weer heel veel afvalwater. Het wordt afgevoerd door een enorm stelsel aan rioolbuizen. Dat biedt veel stof voor een leuk gesprek.

Vragen om te bespreken zijn:

Waar in huis maken we afvalwater? Dat gebeurt op meer plekken dan je denkt?
Waar loopt al dat water naartoe?
Hoe wordt dat water schoongemaakt? Bedenk maar eens dat alle mensen in jouw straat, dorp of stad naar de wc gaan. Dat zijn per dag best een hoop drollen!
Waarom mag je geen vet door het toilet spoelen?
Wie weet wat een zwanenhals is? Waar zit bij jullie in huis een zwanenhals? Waarom is die zo ontzettend belangrijk?
Hoeveel zwanenhalzen zijn er bij jullie in huis in totaal? Eerst maar weer eens raden.
Om water schoon te maken worden er heel veel filters gebruikt. Dat begint al in huis. Waar zitten filters bij jullie thuis? En waar zie je ze op straat?

Thuis doen

Zelf water schoonmaken

Benodigdheden

Petfles
Mes
Watten
Zand
Steentjes

Neem een schone Petfles (frisdrankfles) en snij deze voorzichtig doormidden op 1/3 van de onderkant. Zet het bovenste gedeelte van de fles met de flessenhals naar beneden in de afgesneden onderste gedeelte van de fles. Stop in de omgekeerde flessenhals eerst een laag watten. Zorg ervoor dat die netjes aansluiten aan de rand van de flessenhals. Doe dan een laag zand op de watten en daarna steentjes op het zand. Nu heb je een mooie filter gemaakt.

Maak vies rioolwater door takjes, aarde en andere rommel in een kan met water te stoppen. Roer dit water en gooi het langzaam door jouw filter. Hoe ziet het water er aan de onderkant van de fles uit?

Er zijn nog veel meer leuke proefjes om thuis te doen. Kijk maar eens op www.proefjes.nl. Of bij het waterschap dat jullie afvalwater schoon maakt. Op Waterfanaten https://www.waternet.nl/ons-water/leren-over-water/waternet-op-school/waterfanaten/ staan bijvoorbeeld proefjes die door Waternet zijn verzameld, zoals het maken van een pomp. Ook op de site van Nemo https://www.nemosciencemuseum.nl/nl/onderwijs/primair-onderwijs/lesmateriaal-po/lesmateriaal/prof-dr-testkees/ staan veel leuke proefjes, zoals het maken van een zwanenhals.
Zoek de watermeter en meet hoeveel liter water het doorspoelen van het toilet kost? Hebben jullie een spaarstand op het toilet? Zo ja, hoeveel liter water scheelt dat per keer? Meet ook het verbruik van een keertje douchen?
Houd een week lang de waterstand bij, elke dag rond dezelfde tijd. Maak een lijstje. Hoe zou het komen dat jullie de ene dag meer water hebben verbruikt dan de andere?
Zet een emmer op je balkon of tuin en wacht tot deze gevuld is met regenwater. Spoel dan met dit regenwater het toilet door. Dat scheelt toch weer schoon drinkwater.
Op de watermeter staat M³. Wat betekent dat? Weten jullie hoeveel liter water er in een kubieke meter gaat?
Met oudere kinderen kun je een kubieke meter nabouwen. Je hebt daarvoor 12 houten latten nodig van een meter. Hoeveel kubieke meter water gebruik jij als je een bad neemt?
Maak een Wonderwelkaart met daarop locaties waar de voorzieningen vandaan komen en naartoe gaan. Pak een groot vel papier en teken jullie huis in het midden. Waar gaat jullie afvalwater naartoe? Teken deze locatie op de kaart.
Maak een Wonderwel bedankkaartje voor mensen die zorgen voor het opruimen van afvalwater en stuur het op. Je kunt denken aan een installateur die net de rioolleidingen onder de straat heeft vernieuwd. Maar ook aan iemand van het Waterschap dat zorgt dat jullie afvalwater wordt schoongemaakt.

Filmpjes

Lekker samen poepen

SchoolTV: De meeste huizen in het oude Rome hadden geen stromend water. De Romeinen gingen naar openbare wc's en zichzelf wassen deden ze in een van de badhuizen. Deze thermen waren heel populair bij de Romeinen!

Het riool in

SchoolTV: Al het water dat je op een dag gebruikt, om te douchen of naar de wc te gaan, komt in het riool terecht. Hoe ziet eruit daar beneden?

Hoe werkt een zwanenhals?

https://schooltv.nl/video/wat-is-een-zwanenhals-tegen-vieze-geurtjes-uit-het-riool/

Putdeksel

https://schooltv.nl/video/straatputten-een-put-met-een-deksel/

Eropuit

Zoek eens uit welk waterschap jullie afvalwater schoonmaakt. Dat kan met jouw postcode op https://www.waterschappen.nl/mijn-waterschap/.

Op https://www.watersector.nl/rwzi/map/rwzi kun je de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) vinden waar jullie drollen naartoe gaan. Misschien kunnen jullie een fietstochtje maken naar deze RWZI en kijken hoe het er daar uitziet. Soms hebben ze open dagen.

Alwetoloog

Vraag van de kinderen over afvalwater?
Stel die aan de Alwetoloog